Η Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, έχοντας ως στόχο την ισότιμη πρόσβαση στη γνώση, παρέχει στην κοινότητα ειδικό εξοπλισμό και λογισμικό. Στο χώρο του Αναγνωστηρίου δημιουργήθηκαν τέσσερις σταθμοί εργασίας Υποστηρικτικών Τεχνολογιών (τρεις σταθεροί και ένας φορητός) που επιτρέπουν την άμεση και απρόσκοπτη πρόσβαση χωρίς διακρίσεις και φραγμούς σε φοιτητές/φοιτήτριες με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες[1].
Στους σταθμούς εργασίας εγκαταστάθηκε το ακόλουθο λογισμικό:
1. Σύστημα αναγνώρισης ομιλίας
Το σύστημα αναγνώρισης ομιλίας (speech recognition) δίνει τη δυνατότητα αυτόματης εισαγωγής της ομιλίας του χρήστη σε επεξεργαστή κειμένου. Το σύστημα υποστηρίζει την γραφή καθ΄υπαγόρευση στα ελληνικά, από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Το σύστημα είναι hands-free, καθώς συνοδεύεται από ακουστικά, με ενσωματωμένο μικρόφωνο για λειτουργία χωρίς απαίτηση πρόσβασης στο ποντίκι ή το πληκτρολόγιο.
Επιπλέον το πρόγραμμα συνεργάζεται με το MS Word, ενώ παρέχει και δυνατότητα μετατροπής σε κείμενο προ-ηχογραφημένης ομιλίας αποθηκευμένης στον υπολογιστή υπό μορφή αρχείου wav, mp3, mp4 και wma.
Προσοχή: Για τη χρήση του προγράμματος απαιτείται να είναι τοποθετημένο στον υπολογιστή το Hasp usb κλειδί του προγράμματος.
2. Μεγεθυντής οθόνης
Το σύστημα μεγέθυνσης οθόνης διευρύνει μια συγκεκριμένη περιοχή της οθόνης καθώς ο χρήστης κινεί την εστίαση. Με αυτόν τον τρόπο ο χρήστης μπορεί να αυξάνει το μέγεθος κάποιων στοιχείων της επιφάνειας εργασίας. Επιπλέον το σύστημα υποστηρίζει τη ρύθμιση χρωμάτων για πιο ευανάγνωστο αποτέλεσμα.
Ταυτόχρονα το πρόγραμμα χρησιμοποιεί τεχνολογία ανάγνωσης της οθόνης που μετατρέπει διάφορα στοιχεία της οθόνης σε προφορικό λόγο, ώστε ο χρήστης με δυσκολίες στην όραση να βοηθείται κατά τις διάφορες εργασίες του.
3. Σύστημα μετατροπής κειμένου σε φωνή
Το σύστημα σύνθεσης φωνής παρέχει τη δυνατότητα μετατροπής του κειμένου που επιλέγεται από το χρήστη σε προφορικό λόγο. Ουσιαστικά η εφαρμογή εκφωνεί οποιοδήποτε κείμενο, όπως μια ιστοσελίδα, ένα e mail, ένα ηλεκτρονικό βιβλίο προς όφελος ατόμων με δυσκολίες στην όραση.
1. Εναλλακτικά πληκτρολόγια
Διατίθεται ένα πληκτρολόγιο μεγάλων πλήκτρων για άτομα με δυσκολία στην ακριβή πληκτρολόγηση και ένα ειδικού χρωματικού συνδυασμού (κίτρινο με μαύρα γράμματα) για άτομα που τα διευκολύνει ο συγκεκριμένος συνδυασμός χρωμάτων.
2. Εναλλακτικά Ποντίκια
Διατίθενται δύο συσκευές εναλλακτικού ποντικιού. Ένα ποντίκι μοχλού (joystick) το οποίο υλοποιεί τη λειτουργικότητα του ποντικιού με την χρήση μοχλού και ένα ποντίκι με ιχνόσφαιρα χειρισμού (trackball).
Τα ποντίκια αυτά αντικαθιστούν το γνωστό ποντίκι και λόγω της κατασκευής τους απαιτούν από τον χειριστή κινήσεις πολύ μικρότερου εύρους. Έτσι καθίστανται κατάλληλα για άτομα τα οποία, λόγω προβλημάτων, αδυνατούν να χρησιμοποιήσουν το συμβατικό ποντίκι του Η/Υ.
3. Μία φορητή συσκευή μεγέθυνσης εικόνας
Εξειδικευμένη φορητή συσκευή με κατάλληλο λογισμικό που «διαβάζει», μεγεθύνει ή παραλλάσει χρωματικά φυσικά αντικείμενα, εικόνες ή οποιοδήποτε οπτικό υλικό όπως έντυπα. Με χρήση ενσωματωμένης κάμερας καταγράφεται το επιθυμητό αντικείμενο και η μεγεθυμένη εικόνα προβάλλεται στην οθόνη της φορητής συσκευής.
Η Βιβλιοθήκη συμμετέχει στη δράση AMELib (Accessible Multi-modal Electronic Library) του ΣΕΑΒ, μια προσβάσιμη πολυτροπική ηλεκτρονική βιβλιοθήκη. Η ανάπτυξη της AMELib στοχεύει στην ενίσχυση της προσπάθειας άρσης των εμποδίων για τους εντυπο-ανάπηρους χρήστες των ελληνικών ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών. Ο στόχος εξειδικεύεται στην προσφορά προσβάσιμου περιεχομένου μέσα από μία εξίσου προσβάσιμη διαδικτυακή εφαρμογή, η οποία στηρίζεται στην εφαρμογή διατάξεων εξαίρεσης από το περιουσιακό δικαίωμα του δημιουργού για εντυπο-ανάπηρα άτομα, όπως αυτές προβλέπονται στη νομοθεσία για την πνευματική ιδιοκτησία.
[1] Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο της Πράξης «Υποστήριξη Παρεμβάσεων Κοινωνικής Μέριμνας Φοιτητών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου», στο Ε.Π. «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση 2014-2020
